Trong các hệ thống công nghiệp hiện nay, van dao đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết và kiểm soát dòng chảy của lưu chất như chất lỏng, bùn, và rắn. Nổi bật nhờ thiết kế nhỏ gọn, dễ lắp đặt tại các vị trí hẹp, van dao đáp ứng tốt các yêu cầu về áp suất và nhiệt độ khắt khe, mang lại giải pháp vận hành hiệu quả cho nhiều lĩnh vực công nghiệp khác nhau.
Hãy cùng FAF Valve tìm hiểu chi tiết về cấu tạo, đặc điểm và các ứng dụng nổi bật trong bài viết dưới đây.
Giới thiệu về van dao
Van dao, còn được gọi là van cổng dao, van xẻng hay trong tiếng Anh là Knife Gate Valves. Tương tự như các dòng van cổng khác, chức năng chính của van cổng dao là đóng, mở dòng chảy lưu chất trong hệ thống đường ống dẫn.
Với thiết kế đĩa van mỏng, dẹt cùng với nguyên lý hoạt động nâng lên, hạ xuống giống như chiếc dao nên chúng được gọi là van dao. Loại van này có kiểu dáng gọn gàng, chiều dọc ngắn và chiều ngang hẹp, có thể được lắp đặt theo cả chiều ngang và dọc, giúp tiết kiệm không gian và nâng cao hiệu quả sử dụng.
Được sản xuất từ nhiều loại vật liệu khác nhau như inox, gang, thép, đồng, van dao có thể đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật và điều kiện môi trường đa dạng với những mức áp suất và nhiệt độ riêng biệt. Với thiết kế đặc biệt có thể đóng mở dòng chảy của các loại lưu chất như chất lỏng, bùn, bột, và rắn trong nhiều hệ thống.
Thông thường van dao được điều khiển bằng bộ phận tay quay, tuy nhiên trong các hệ thống tự động hóa, có quy mô lớn loại van này có thể tích hợp thêm bộ truyền động điện hoặc khí nén để vận hành hiệu quả, tối ưu quá trình hoạt động.
Thông số kỹ thuật của van cổng dao
Van cổng dao có nhiều loại, mỗi loại sẽ có có thiết kế, chất liệu và thông số kỹ thuật riêng biệt. Để hiểu rõ hơn, bạn có thể tham khảo bảng thông tin dưới dây:
| Kích cỡ van | DN50 – DN2000 |
| Vật liệu thân | Gang, thép, inox |
| Đĩa van | Inox 201, inox 304, inox 316 |
| Gioăng làm kín | EPDM, NBR, Teflon |
| Kiểu điều khiển | Tay quay, điều khiển điện, khí nén |
| Áp lực làm việc | PN10, PN16, PN25 |
| Bảo vệ ăn mòn | Sơn epoxy |
| Nhiệt độ | 0℃ – 120℃ (tùy theo vật liệu thân, đĩa van) |
| Kiểu kết nối | Kẹp wafer, nối bích, tai bích (lug) |
| Ứng dụng | Chất lỏng, sệt nhão, bột, rắn,… |
| Xuất xứ | Thổ Nhĩ Kỳ, Hàn Quốc, Đài Loan, Trung Quốc,… |
Cấu tạo van cổng dao
Van dao có cấu tạo đơn giản, tương tự như các loại van cổng khác. Cụ thể được cấu tạo từ các bộ phận chính như sau:
- Bộ phận điều khiển: Là bộ phận được kết nối và tạo lực momen xoắn tới trục van, thường sử dụng phương thức tay quay hoặc phương thức điều khiển tự động như bằng điện, khí nén.
- Trục van (ty van): Có dạng hình trụ, kết nối giữa tay quay và đĩa van, truyền động lực từ tay quay tới đĩa van.
- Đĩa van: Là phần tiếp xúc trực tiếp với dòng lưu chất, thực hiện việc đóng, mở van do đó thường được làm từ inox để đảm bảo độ bền và khả năng chịu ăn mòn.
- Thân van: Có kích thước lớn đóng vai trò giữ lưu chất và bảo vệ các bộ phận bên trong.
- Bộ phận kết nối: Bao gồm các kiểu kết nối phổ biến như kẹp wafer, nối bích, tai bích (lug) giúp lắp đặt van vào đường ống.
- Gioăng làm kín: Thường được làm bằng chất liệu EPDM, giúp tạo độ khít cho van, tránh tình trạng bị rò rỉ lưu chất.
Phân loại van cổng dao
Dựa theo cách thức hoạt động, chất liệu van dao, thiết kế thân van và kiểu kết nối, van dao được chia ra thành nhiều loại khác nhau.
Theo phương thức vận hành:
- Van dao tay quay: Loại van này được sử dụng phổ biến do có giá thành rẻ, hình thức vận hành đơn giản và nhanh chóng, phù hợp với các hệ thống vừa và nhỏ, không yêu cầu phức tạp.
- Van dao điều khiển điện: Tốc độ đóng mở nhanh, có thể điều khiển từ xa, phù hợp với các hệ thống tự động hóa.
- Van dao điều khiển khí nén: Đóng mở nhanh, lực đóng lớn, khả năng vận hành an toàn, phù hợp cho những môi trường dễ cháy nổ, hệ thống khí, hóa chất.
Van cổng dao nguyên bản tại các nhà sản xuất sẽ là tay quay, tuy nhiên, tùy theo nhu cầu sử dụng mà có thể lắp đặt, thay thế tay quay bằng bộ điều khiển tự động như điều khiển điện, điều khiển khí nén.
Theo chất liệu:
| Van dao inox |
|
| Van dao thép |
|
| Van dao gang |
|
Theo kiểu kết nối
- Nối bích: Thường được sử dụng cho các hệ thống có đường ống to sử dụng dạng kết nối mặt bích theo tiêu chuẩn như JIS, DIN, ANSI, BS,…
- Kẹp wafer: Phổ biến trong các hệ thống yêu cầu giá thành rẻ và diện tích hẹp.
- Tai bích (lug): Kết nối chắc chắn, dễ lắp đặt cho nhiều hệ thống.
Theo đó kiểu kết nối mặt bích sẽ dễ dàng lắp đặt nhất, wafer sẽ khó lắp đặt hơn. Tuy nhiên giá thành của van dao wafer rẻ hơn nhiều so với nối bích nên được sử dụng nhiều hơn.
Theo xuất xứ
- Hàn Quốc
- Thổ Nhĩ Kỳ
- Đài Loan
- Trung Quốc
- Malaysia
Ứng dụng của van cổng dao
Van cổng dao có nhiều ưu điểm vượt trội và được ứng dụng rộng rãi trong các ngành công nghiệp. Cụ thể được ứng dụng trong các lĩnh vực như:
- Ngành vận chuyển và xử lý chất rắn như bùn đất, cát bột, xi măng, bột giấy,…
- Công nghiệp khai khoáng
- Nhà máy hóa chất
- Hệ thống cung cấp nước và xử lý nước thải
- Phòng cháy chữa cháy
- Nhà máy thủy điện, nhiệt điện và năng lượng
- Hệ thống máy bơm
- …..
Một số thông tin cần biết
Ngoài những thông tin trên, để lựa chọn được loại van phù hợp cần xem xét về giá và một số lưu ý dưới đây.
Giá van cổng dao
Tùy thuộc vào vật liệu, kích thước, kiểu kết nối và phương thức điều khiển mà van cổng dao có giá thành khác nhau. Cụ thể, van cổng dao inox có giá thành cao hơn so với van gang có cùng kích thước, tương tự với các loại van điều khiển tự động bằng điện hoặc khí nén sẽ có chi phí cao hơn van tay quay do yêu cầu thêm bộ truyền động.
Lưu ý khi lựa chọn van cổng dao
Việc lựa chọn loại van phù hợp là điều kiện quan trọng để đảm bảo hiệu suất hoạt động và bảo vệ an toàn cho hệ thống. Dưới đây là một số lưu ý khi lựa chọn van dao:
- Xác định áp suất tối đa và áp suất tối thiểu để lựa chọn loại van phù hợp với áp suất hoạt động của hệ thống.
- Chọn van dao phù hợp với nhiệt độ của lưu chất và nhiệt độ của hệ thống.
- Lựa chọn vật liệu thiết kế van phù hợp với tính chất của lưu chất như độ ăn mòn, chất nhiệt độ cao,…để đảm bảo tuổi thọ sản phẩm.
- Xác định loại van phù hợp với kích thước đường ống từ đó lựa chọn được kiểu kết nối như nối ren, nối bích, nối hàn,…
- Đối với các hệ thống vừa và nhỏ có thể lựa chọn van cổng dao điều khiển cơ để tiết kiệm chi phí, còn các hệ thống tự động hóa, yêu cầu hoạt động liên tục có thể sử dụng loại van điều khiển tự động tối ưu hiệu suất làm việc.
- Lựa chọn mua van cổng dao từ các thương hiệu uy tín để đảm bảo chất lượng sản phẩm.
Van dao không chỉ là giải pháp tối ưu cho các hệ thống công nghiệp mà còn thể hiện sự linh hoạt trong thiết kế và vận hành. Việc lựa chọn đúng loại van dao, từ chất liệu, kích thước đến phương thức điều khiển, sẽ giúp tăng hiệu quả hoạt động và tuổi thọ của hệ thống. Hy vọng rằng những thông tin trong bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về van dao và đưa ra quyết định lựa chọn phù hợp cho nhu cầu sử dụng của mình.
