Trong hệ thống công nghiệp, van bướm và van cổng là 2 dòng van phổ biến và được ứng dụng rộng rãi nhằm đóng/mở lưu lượng dòng chảy của hệ thống. Tuy nhiên, mỗi một loại van đều có nguyên lý, thiết kế hay ứng dụng khác nhau và để tìm hiểu rõ hơn về van cổng, van bướm hãy cùng FAF Valve theo dõi bài viết dưới đây.

Tìm hiểu van bướm là gì?
Van bướm là dòng van công nghiệp để điều tiết hoặc đóng/mở dòng chảy của hệ thống đường ống. Thiết bị được thiết kế với hình dạng như hình cánh bướm gồm phần đĩa van tròn ở đặt giữa đường ống và quay ngang góc 90 độ để vận hành.
Điểm nổi bật của dòng van cánh bướm là kiểu dáng nhỏ gọn giúp tiết kiệm không gian lắp đặt cùng với cơ chế vận hành nhẹ nhàng, nhanh chóng giúp đơn giản trong quá trình điều tiết hệ thống.
Bên cạnh đó, van bướm có thể sử dụng để điều tiết lưu lượng dòng chảy trong một số trường hợp nhưng không phải dòng chuyên dụng. Do đó, nên dùng sản phẩm để điều tiết liên tục có thể làm giảm tuổi thọ và khiến van nhanh hư hỏng hơn bình thường.
Ngoài ra, với giá thành phải chăng và thấp hơn các dòng van công nghiệp cùng kích cỡ nên van cánh bướm được ứng dụng rộng rãi trong hệ thống công nghiệp như cấp thoát nước, xử lý nước thải, PCCC…

Tìm hiểu van cổng là gì?
Van cổng hay còn gọi là van cửa, van chặn và thường được lắp đặt ở ngay đầu hoặc cuối đường ống với mục đích ngăn dòng chảy hoặc cho phép dòng chảy đi qua hệ thống hoàn toàn. Với cơ chế hoạt động dựa vào nguyên lý nâng lên hoặc hạ xuống để mở hoặc đóng hệ thống dòng chảy. Do đó, sản phẩm có khả năng vận hành hoàn toàn chính xác và độ kín khít, chống rò rỉ cao.
Nhờ nguyên lý hoạt động nâng lên hạ xuống hiệu quả nên van cửa có thể hoạt động ổn định trong hệ thống áp suất cao và lưu lượng lớn. Tuy nhiên, cơ chế hoạt động này không phù hợp để điều tiết dòng chảy bởi nó có thể gây mài mòn đến đĩa van và khiến van cổng hư hỏng nặng.
Thuộc dòng van điều tiết toàn bộ hệ thống và khả năng chống rò rỉ cao nên van chặn đóng vai trò quan trọng trong các hệ thống công nghiệp sản xuất, hệ thống lớn như cấp thoát nước, xử lý nước thải, hóa chất,…

So sánh van bướm và van cổng hiện nay
Dựa vào các thông tin trên có thể thấy rằng, van bướm và van cổng là dòng van chuyên sử dụng để đóng hoặc mở hệ thống dòng chảy. Bên cạnh đó, 2 sản phẩm này còn có điểm giống và khác nhau cụ thể như sau:
Điểm giống nhau
- Có thể vận hành thiết bị bằng phương thức thủ công như tay quay hoặc phương thức tự động như điều khiển điện, khí nén.
- Sử dụng để kiểm soát đóng/mở lưu chất vận hành trong hệ thống.
- Sản phẩm có thể lắp đặt 2 chiều và vận chuyển lưu chất theo 2 hướng dòng chảy khác nhau.
- Được làm từ chất liệu gang, thép, inox hoặc nhựa phù hợp theo từng nhu cầu sử dụng và loại lưu chất với khả năng chống ăn mòn, chịu nhiệt, chịu áp lực riêng biệt.
- Van bướm và van cổng có thể hoạt động trong nhiều loại lưu chất khác nhau như nước sạch, nước thải, hóa chất, dầu khí,…
Điểm khác nhau
Bạn có thể hiểu rõ hơn về điểm khác biệt giữa van bướm và van cổng thông qua bảng chi tiết dưới đây:
Tiêu chí | Van bướm | Van cổng |
Nguyên lý hoạt động | Van bướm hoạt động với đĩa tròn xoay 90 độ để đóng mở.
Tuy nhiên, đĩa van vẫn nằm trong đường ống dòng chảy nên có thể gây ra hiện tượng sụt giảm áp suất |
Van cổng hoạt động theo nguyên lý nâng lên hạ xuống để đóng mở hệ thống.
Với thiết kế khi mở đĩa van nằm hoàn toàn trong thân nên sẽ không làm tụt giảm áp suất và chống mài mòn đĩa van |
Kiểu điều khiển | Có thêm phương thức vận hành bằng tay gạt so với van cổng | Sử dụng tay quay, điều khiển điện hoặc khí nén để vận hành |
Kiểu kết nối | Có kích cỡ từ DN50 trở nên nên van cánh bướm không có kết nối ren. Phổ biến là kết nối mặt bích, lug, wafer | Thiết kế đang dạng kích cỡ từ DN15 – DN1000 và có thể sử dụng kết nối ren, mặt bích |
Khả năng điều tiết | Có thể | Không thể |
Tốc độ vận hành | Nhanh chóng, chỉ cần xoay ¼ vòng | Chậm và cần quay nhiều vòng |
Kích thước, trọng lượng | Gọn nhẹ và tiết kiệm không gian | Nặng và chiếm nhiều diện tích lắp đặt |
Độ kín khít | Khả năng đóng kín có thể thay đổi tùy từng cấu tạo | Độ kín khít hoàn toàn |
Bảo trì, thay thế | Dễ dàng bảo trì và thay thế linh kiện | Khá phức tạp |
Giá thành | Phải chăng, tiết kiệm chi phí | Cao hơn |
Kinh nghiệm chọn mua loại van phù hợp nhu cầu
Dựa vào những so sánh về van bướm và van cổng, các bạn đọc có thể hiểu rõ hơn về điểm giống hoặc khác nhau của từng sản phẩm. Với nhiều điểm tương đồng nên kinh nghiệm để chọn lựa dòng van phù hợp cần lưu ý những tiêu chí sau:
- Không gian lắp đặt: Nếu không gian lắp đặt hạn chế thì nên lựa chọn van bướm để sử dụng trong hệ thống nhằm tiết kiệm không gian sử dụng và vận hành.
- Khả năng chịu áp suất và độ kín khít: Nếu hệ thống yêu cầu độ kín khít tuyệt đối hoặc hệ thống áp suất lớn, bạn cần lựa chọn loại van cổng để đem lại hiệu quả vận hành tốt nhất.
- Chi phí lắp đặt: Giá van cổng cao hơn giá van bướm cùng kích cỡ nên nếu có kinh phí hạn hẹp thì nên chọn van bướm để sử dụng.

Tóm lại, van bướm và van cổng đều là những sản phẩm quan trọng trong hệ thống cấp thoát nước công nghiệp. Tuy nhiên, cần lựa chọn loại van phù hợp để đem lại hiệu quả cao và tiết kiệm chi phí đầu tư lâu dài. Đừng quên theo dõi FAF Valve để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích về van công nghiệp nhé!